Vincent in Nuenen

Vincents aankomst in Nuenen

Op 5 december 1883 arriveert Vincent van Gogh, 30 jaar oud, met de trein vanuit Nieuw-Amsterdam in Drenthe op het toenmalige station in Nuenen. Hij trekt in bij zijn ouders in de pastorie. Vincent voelt echter dat hij niet echt welkom is.
In brief 413 van 15 dec. 1883 schrijft hij: "Er is een soortgelijk opzien tegen mij in huis te nemen als er zou wezen om een grooten ruigen hond in huis te hebben. Hij zal met natte pooten in de kamer komen – en dan, hij is zoo ruig. Hij zal iedereen in den weg loopen.– En hij blaft zoohard.– Het is een vuil beest – kortom.

Atelier in het washok van de pastorie

Aan de achterkant van de pastorie richt vader Theodorus van Gogh een klein atelier voor Vincent in. Lang heeft Vincent hier niet gewerkt want al in mei 1884 zoekt hij vanwege de vele ruzies met zijn vader een andere werkplaats.
Hij vindt zijn nieuwe atelier bij Johannes Schafrat, de koster van de katholieke Clemenskerk in Nuenen. Het huis van de koster stond links van de kerk, maar is in 1936 afgebroken. Na de dood van zijn vader gaat Vincent in dit atelier wonen. Hij schildert hier de Aardappeleters. 

Van Goghkerkje

Vincent maakt van het kleine kerkje waar zijn vader dominee is een schilderij met een bijzondere autobiografische waarde. Hij maakt het als cadeau voor zijn moeder die door een ongeval het bed moet houden en niet naar de kerk kan gaan. Later, na de dood van zijn vader, past Vincent dit schilderij aan. Hij schildert er mensen in rouwkleding bij. 

Boerenleven

Vincent maakt in Nuenen de keuze om het dagelijkse, harde leven van boeren en wevers als uitgangspunt voor zijn schilderen te nemen.
Zijn verblijf in Nuenen is één van de belangrijkste en meeste productieve periodes in zijn leven. Van december 1883 tot november 1885 maakt hij een kwart van zijn totale oeuvre. 
Maar liefst 24 gebouwen en landschappen herinneren aan zijn verblijf in Nuenen; 14 daarvan zijn door hem geschilderd of getekend. Enkele landschappen in de directe omgeving ademen nog steeds de sfeer uit van zijn tijd.

Zijn grote liefde

In het voorjaar van 1884 raakt Vincent verliefd op zijn 12-jaar oudere buurvrouw Margot Begemann. Zij is de op één na jongste dochter van dominee Begemann, een voorganger van dominee Van Gogh. 

Samen met Vincent verzorgt zij zijn moeder, die vanwege een beenbreuk het bed moet houden. Zij worden verliefd op elkaar. Beide families zijn tegen de relatie. De relatie komt in de zomer van 1884 tot een dramatisch einde met een poging tot zelfmoord van Margot. 

Ik bedoel de breking der kleuren, rood met groen, blaauw met oranje, geel met violet.– Het steeds zamengaan der complementaire kleuren, hun invloed op elkaar.– Waarvan de natuur even vol is als van licht & bruin.

Brief 528, Vincent Van Gogh aan Anthon van Rappard